Compenseren van Emissies
Wat komt er allemaal bij kijken en waar moet je op letten als bedrijf.
Steeds meer bedrijven kiezen ervoor om hun CO₂-uitstoot te compenseren door te investeren in projecten zoals herbebossing of duurzame energie. Maar wat betekent compensatie nu precies? En hoe verhoudt het zich tot échte emissiereductie? In dit artikel leggen we uit waarom transparantie zo belangrijk is, waarom compensatie niet hetzelfde is als reduceren, en hoe je zorgvuldig en verantwoord met CO₂-compensatie omgaat. Zo krijg je beter inzicht in wat gecompenseerde emissies precies zijn en waar je als organisatie op moet letten.
Paraskevi Koumadoraki
Auteur
Wat zijn gecompenseerde emissies precies?
Gecompenseerde emissies, ook wel gecompenseerde uitstoot genoemd, verwijzen
naar broeikasgassen die door een bedrijf of product worden uitgestoten, maar die
later worden ”geneutraliseerd” door de aankoop van CO₂-compensatiecertificaten of
investeringen in compensatieprojecten zoals herbebossing of hernieuwbare energie.
Het is belangrijk te benadrukken dat deze emissies nog steeds plaatsvinden en
bijdragen aan klimaatverandering. Hoewel compensatie kan helpen, is het niet
hetzelfde als het verminderen van uitstoot bij de bron. Compensatie is een
afzonderlijke maatregel en moet, volgens het Greenhouse Gas Protocol (GHGP) en
de ISO-normen, afzonderlijk worden gerapporteerd om transparantie en
verantwoording te waarborgen.
Waarom aparte rapportage zo belangrijk is.
Transparantie en verantwoording spelen een steeds grotere rol voor belanghebbenden zoals consumenten, investeerders en toezichthouders. Zij hebben behoefte aan heldere informatie over de hoeveelheid uitstoot, de mate van reductie en de hoeveelheid die eventueel gecompenseerd wordt. Zo wordt voorkomen dat bedrijven hun uitstoot vooral compenseren zonder werkelijke reducties door te voeren, een risico dat kan leiden tot greenwashing. Daarom is het van belang dat bedrijven zich eerst concentreren op daadwerkelijke emissiereductie, waarbij compensatie pas als laatste middel wordt ingezet.
Belangrijke aandachtspunten als je iets wilt doen met het compenseren van uitstoot zijn:
• Transparantie en verantwoording: je moet helder inzicht in hoeveel er wordt uitgestoten, verminderd en gecompenseerd.
• Voorkomen van greenwashing: je mag niet enkel compenseren zonder het doorvoeren van echte reducties.
• Prioriteit geven aan echte reducties: eerst focussen op reduceren, daarna pas compenseren.
• Afstemming op internationale standaarden: je moet voldoen aan mondiale kaders en richtlijnen zoals het Greenhouse Gas Protocol, CDP, SBTi en de Europese CSRD.
Internationale standaarden, zoals het Greenhouse Gas Protocol, CDP en het Science Based Targets initiative (SBTi), benadrukken het belang van een strikte scheiding tussen directe emissies (Scope 1), indirecte emissies (Scopes 2 en 3) en compensatieactiviteiten. Ook binnen Europa wordt deze lijn gevolgd: de richtlijn voor duurzaamheidsrapportage (CSRD) stelt duidelijke eisen aan transparante rapportages over CO₂-uitstoot. De recent aangenomen Green Claims Directive (EU 2024/825) gaat zelfs nog een stap verder en verplicht dat elk type CO₂-compensatie expliciet en transparant moet worden vermeld.
Deze regelgeving maakt deel uit van een bredere inspanning om geloofwaardigheid en betrouwbaarheid rondom milieuclaims in de marketing te verbeteren. Reclames die gebaseerd zijn op CO₂-compensatie worden zo scherper gereguleerd. Zo mogen bedrijven hun producten niet langer als ‘klimaatneutraal’ bestempelen wanneer deze claim uitsluitend gebaseerd is op compensatie, en niet op daadwerkelijke emissiereducties.
Productcompensatie in ClimateCalc
Wanneer je als bedrijf ClimateCalc gebruikt om de CO₂-voetafdruk van gedrukte producten te
berekenen, heb je ook de mogelijkheid om een order als gecompenseerd aan te
merken. ClimateCalc biedt een specifiek label voor producten die zowel geëvalueerd
als gecompenseerd zijn.
In de productberekeningsmodule moeten de totale emissies van een order eerst
worden berekend voordat enige compensatie wordt toegepast. Pas daarna kan je als
bedrijf informatie indienen voor een compensatiecertificaat (bijv. bewijs van CO₂-
compensatiecredits) dat direct gekoppeld is aan het specifieke product en de
bijbehorende hoeveelheid CO₂-equivalente emissies.
Dit proces waarborgt transparantie en volgt het principe: meten en verminderen van
emissies vóór compensatie.
*Belangrijke NOTE: Als je een substraat gebruikt dat al door een andere partij is
gecompenseerd, ben je nog steeds verplicht om de resterende emissies vanuit jouw kant
(zoals productieprocessen, transport, enz.) te compenseren. Je moet daarvoor dus
ook je eigen compensatiecertificaat uploaden als bedrijf.
Als je gaat compenseren als bedrijf, hoe kan je dat dan het beste doen?
Steeds vaker wordt er door klanten, consumenten en opdrachtgevers kritisch gekeken naar hoe bedrijven omgaan met CO₂-compensatie. Als bedrijf wil je daarom niet alleen intern de juiste keuzes maken, maar ook voorbereid zijn op de vragen die je klanten hierover stellen. Om je ook op praktische wijze te helpen hebben we hier 4 aandachtspunten om je compensatiebeleid goed in te richten:
- Transparantie over wat je compenseert en hoe
Zorg dat je precies kunt laten zien wát je compenseert (welke uitstoot, hoeveel en uit welke projecten) en volgens welke methode. Klanten verwachten duidelijke documentatie en inzicht in de achterliggende projecten. Belangrijk is ook om transparant te zijn over de scope van je berekening: gaat het om directe emissies (Scope 1), indirecte emissies uit energiegebruik (Scope 2) of om bredere ketenemissies (Scope 3)? Hoe duidelijker je bent over wat wel én niet is meegenomen, hoe geloofwaardiger je bent. - Eerst reduceren, dan compenseren
Consumenten en opdrachtgevers waarderen bedrijven die actief hun eigen emissies terugdringen. Toon aan welke concrete reductiemaatregelen je al neemt; denk aan energiebesparing, efficiëntere productie, duurzamere materialen en logistieke optimalisatie. Compensatie moet altijd het sluitstuk zijn van je inspanningen, niet het startpunt. - Kies voor onafhankelijke certificering
Werk met projecten die gecertificeerd zijn door erkende, onafhankelijke standaarden. Betrouwbare compensatieprojecten beschikken over gedetailleerde informatie, zijn aantoonbaar ‘additioneel’ (zonder bijdrage was het project niet gerealiseerd) en worden streng gecontroleerd. Dit vergroot de geloofwaardigheid van je claim. - Eerlijk communiceren over klimaatclaims
Vermijd loze claims als ‘klimaatneutraal’ als compensatie de enige maatregel is. Vaak betekent ‘klimaatneutraal’ dat de uitstoot wél plaatsvindt, maar wordt gecompenseerd. Wees helder over wat je claimt en onderbouw dit goed. Eerlijke communicatie wordt gewaardeerd door klanten, opdrachtgevers én toezichthouders.
Wil je dat wij je helpen met je duurzaamheidsbeleid?
Of het nu gaat om CO₂-reductie, compensatie of het volledig in kaart brengen van je Scope 1, 2 en 3-emissies, het kan soms lastig zijn om het totaalplaatje helder te krijgen. Wij helpen je graag om jouw duurzaamheidsbeleid concreet en werkbaar te maken, zodat je niet alleen voldoet aan regelgeving, maar ook écht stappen zet richting een duurzamer bedrijfsproces. Vul hieronder je gegevens in, dan nemen wij vrijblijvend contact met je op om samen te kijken waar we kunnen ondersteunen.
Meer informatie over duurzaamheid voor jouw bedrijf ontvangen?
Geef mij meer informatie.